ŻYWIENIE KOBIETY CIĘŻARNEJ I SUPLEMENTACJA WITAMINOWA  

Racjonalne odżywianie w ciąży jest niezwykle istotnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój płodu oraz stan zdrowia matki . Zatem uzupełnienie niedoborów w zakresie żywienia powinno się znaleźć w programach opieki perinatalnej .
W populacji kobiet z przedciążowym BMI < 19,8 ( niedowaga ) przyrost masy ciała w ciąży może wynieść 12,5 – 18 kg , z przedciążowym BMI od 19,8 do 26 ( prawidłowa masa ciała ) przyrost masy ciała może wynieść 7 – 11,5 kg , z przedciążowym BMI > 29 ( otyłość ) przyrost masy ciała nie powinien przekraczać 7 kg w przebiegu ciąży .
Dobowe zapotrzebowanie energetyczne kobiety ciężarnej powinno wynosić od 2200 do 2500 kcal/dobę , w połogu 3000 kcal/dobę . Ogólna wartość energetyczna codziennej diety w odniesieniu do stanu zdrowia z przed ciąży nie musi ulec zmianie w I trymestrze ciąży , natomiast w II i III trymestrze powinna być zwiększona o około 300 kcal/dobę . 
Zaleca się spożywanie produktów , które są źródłem węglowodanów złożonych ( kasze , pieczywo razowe , makarony , ryż , warzywa ) ,tłuszczu zawierającego głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe– kwas linolenowy , kwas linolowy i dezoksyheksaenowy (oleje sojowy, kukurydziany i słonecznikowy, oliwa z oliwek, orzechy , ryby morskie ) , białek głównie pochodzenia zwierzęcego ( mięso i jego przetwory , ryby , jaja i produkty mleczne ). Produkty zbożowe dostarczają białka o niższej wartości odżywczej .Nie ma uzasadnienia ograniczanie podaży soli kuchennej w diecie , jeśli nie występuje nadciśnienie tętnicze . Ciężarna powinna wypijać dziennie 2 litry płynów , w tym około 1 litra mleka .
Istotne jest także dostateczne zaopatrzenie ciężarnej w minerały i witaminy . Przy niedostatecznym zaopatrzeniu  w kwas foliowy , jod , żelazo i cynk może dochodzić do zaburzeń rozwoju płodu . Substancje te zawarte są w normalnym pożywieniu , jednakże występują znaczne różnice w ich występowaniu , jak na przykład w obszarach z niedoborem jodu konieczne jest stosowanie jodowanej soli kuchennej .Ponadto każda ciężarna w Polsce powinna otrzymywać 150 – 200 mikrogramów/ dobę  jodu w formie tabletkowej . Od 13 tygodnia ciąży zalecane jest stosowanie 25 mg żelaza . Dodatkowe zapotrzebowanie na wapń może być pokryte przez zwiększoną ilość spożywanego mleka lub jego przetworów z tzw. pełnej objętości tj. bez usuwania serwatki .
Zaleca się spożywanie preparatów kwasu foliowego w ilości 0,4 mg/dobę w okresie przedkoncepcyjnym . U kobiet które urodziły w przeszłości dziecko z wadą cewy nerwowej dawka ta powinna wynieść 4mg/dobę . Suplementacja witaminowo – mineralna powinna podlegać indywidualizacji i zmianom w zależności od nawyków żywieniowych i przynależności do grupy ryzyka . Nie ma naukowych dowodów wskazujących na bezwzględną potrzebę podawania ciężarnym witamin , substancji mineralnych i mikroelementów . Uwzględniając jednak fakt , że zapotrzebowanie na te substancje znacznie w ciąży wzrasta , wydaje się zasadne stosowanie w I i II trymestrze ciąży preparatów wielowitaminowych , zawierających między innymi żelazo i jod oraz także minerały i mikroelementy takie jak cynk , miedź , magnez , selen i molibden .
Lekarz sprawujący opiekę nad kobietą ciężarną powinien udzielać porad dotyczących żywienia i suplementacja witaminowo – mineralnej . Istotne jest wyłonienie grup ryzyka , w którym mogą występować niedobory żywieniowe :
1.ciężarne bardzo młode lub z licznymi ciążami następującymi po sobie w krótkich okresach czasu .
2.ciężarne wywodzące się z niekorzystnych środowisk socjoekonomicznych .
3.ciężarne z przewlekłymi schorzeniami , które powodują ograniczenia wchłaniania .
4.ciężarne z niedoborem masy ciała i niedostateczną podażą substancji odżywczych .
5.ciężarne ze specyficznymi nawykami żywieniowymi ( wegetarianki , weganki itp. ) .

ŻYWIENIE PODCZAS KARMIENIA PIERSIĄ . 

Żywienie podczas karmienia piersią w zasadzie jest takie samo jak podczas ciąży . Zwiększa się jednak nieco zapotrzebowanie na energię ( jest teraz o około 500 kilokalorii większe niż przed ciążą ) , białko i niektóre witaminy i składniki mineralne . Jeżeli nie przekraczasz zalecanej ilości kalorii , powinnaś powoli tracić na wadze , pozbywając się niewielkiego nadmieru tkanki tłuszczowej ( 2-3 kg ) , który miał prawo zgromadzić się podczas ciąży . Warto wiedzieć , że ten mały zapas jest przewidziany właśnie do pokrycia zwiększonych potrzeb związanych z produkcją mleka . Unikaj znacznego spadku masy ciała , zwłaszcza w pierwszych miesiącach laktacji . Stosowanie w czasie karmienia piersią diet odchudzających lub bardzo restrykcyjnych jest szkodliwe . jeśli nie dostarczysz odpowiednich ilości wszystkich składników odżywczych , Twój organizm bęzie wykorzystywał zapasy zgromadzone wcześniej . Ma to duże znaczenie dla Twojego zdrowia i wytwarzania pełnowartościowego mleka . Dla przykładu , jeśli Twoja dieta będzie uboga w wapń , w procesie laktacji będzie wykorzystywany wapń zgromadzony w Twoich kościach . Jeśli natomiast Twoja dieta będzie zawierała zbyt małe ilości jodu i witaminy C , nie dostarczysz tych składników wraz z mlekiem w odpowiedniej ilości Twojemu dziecku , gdyż Twój organizm nie może ich zmagazynować . Innym przykładem są kwasy tłuszczowe omega-3 , których zawartość w mleku również zależy od ich spożycia przez matkę . Te wszystkie składniki muszą być na bieżącą dostarczane w pokarmach . 
Mama małego alergika .
Gdy u malca karmionego naturalnie lekarz stwierdzi ( lub podejrzewa ) alergię , należy ograniczyć narażenie go na alergeny poprzez stosowanie przez mamę diety hipoalergicznej , pamiętając jednocześnie , że wyeliminowane produkty , wywołujące objawy alergii , muszą być kompensowane produktami zastępczymi o podobnych wartościach odżywczych . W przypadku najczęściej zalecanej diety bezmlecznej , aby zapobiec niedoborom jednego z najważniejszych składników , jakim jest wapń , w miejsce eliminowanego mleka i produktów mlecznych mama do diety powinna wprowadzić hipoalergiczne mieszanki mlekozastępcze , w których białko podczas obróbki straciło wartości alergizujące . Do diety warto wprowadzić mleko kozie , natomiast należy uważać na mleko sojowe , ponieważ białko soi również bywa silnie alergizujące i często daje podobne objawy jak w przypadku picia mleka krowiego . Do najczęściej uczulających produktów należą : mleko krowie , zboża glutenowe jaja ( szczególnie białko ) , owocye - ytrusy , truskawki , pomidory , ryby i owoce morza , orzechy . Ostrożnie również z czekoladą i produktami zawierającymi kakao . Gdy objawy alergii u dziecka ustąpią , można pojedynczo dodawać do diety mamy produkty , które były wcześniej " podejrzane " . trzeba to robić stopniowo , wprowadzając tylko jedną nowość w tygodniu .
Potrawy , które zdecydowanie odradzam .
Do takich należą tłuszcze nasycone , których źródłem są tłuste mięsa , pasztety , golonka , tłuste sery , śmietana , masło , zbożowe produkty wysokoprzetworzone , białe pieczywo , słodkie bułki , pszenny makaron , biały ryż , potrawy i produkty słone powodujące zatrzymanie wody w organizmie - są sprzymierzeńcami powstawania obrzęków , słodycze , gdyż nadmiar kalorii prowadzi do odkładania się niepożądanej tkanki tłuszczowej . Oczywiście sięganie po nie sporadycznie nie zaszkodzi , warto jednak wiedzieć , że nie dają niczego dobrego ani mamie , ani dziecku .
   
PAMIĘTAJ .
1. Alkohol przechodzi do mleka ; w okresie karmienia piersią powinnaś zrezygnować z picia alkoholu .
2. Palenie papierosów może upośledzać produkcję mleka i obniżyć w nim zawartość witaminy C .
3. Kofeina pochodząca z kawy i mocnej herbaty może przenikać do mleka i spowodować nadmierną aktywność i zaburzenia snu u niemowlęcia .
4. Niekture leki przenikają do mleka ; stosowanie jakichkolwiek leków skonsultuj z lekarzem . 
5. Należy zwrócić szczególną uwagę na unikanie infekcji pokarmowych ; zwracaj uwagę na termin ważności spożywanych produktów , spożywaj tylko świeże produkty i potrawy .


Więcej informacji na stronach :
www.falvit.pl
www.prenatale.pl
www.femibion.pl
www.hipp.pl
www.planujemydziecko.pl
www.macierzynstwo.inspirander.pl
www.mediweb.pl
www.anetta.pl